KEPEK DEVLETLERİ

Kepek, yaşamları boyunca her iki kişiden birini etkileyen çok yaygın bir saç derisi sorunudur. Saç derisi cilt hücrelerinin aşırı yenilenmesinden kaynaklanır ve daha sonra saçta veya giysilerde görülebilen ölü deri pullarının hızlı üretimi olarak kendini gösterir. Zararsız olmasına rağmen, görünüm açısından oldukça nahoştur ve sıklıkla kaşıntı ile kendini gösterir. Bu nedenle, kepek sorununu etkin bir şekilde yönetmek önemlidir.

KEPEK NASIL OLUŞUR?

Saç derimiz sebumdan oluşan koruyucu yağlı bir filmle kaplıdır. Malassezia adlı maya benzeri bir mantar doğal olarak bu yağlı maddenin içinde yaşar ve ondan beslenir. Ancak bazı kişilerde ve belirli zamanlarda Malassezia aşırı çoğalabilir. Bu durum, kaşıntı ile sonuçlanan saç derisi iltihabına neden olur. Daha sonra Malassezia'ya karşı bir bağışıklık tepkisi tetiklenir, bu da yüzeydeki cilt hücrelerinin hızlı bir şekilde çoğalmasına ve kronik deri soyulmasına (pul pul dökülmeye) yol açar. Küçük ölü deri pulları kafa derisinden ayrılır ve kepeği oluşturur.

Ergenlik döneminden başlayarak, her iki kişiden biri hayatının bir döneminde kepek sorunu yaşar. Erkekler en sık etkilenenlerdir, ancak birçok kadın da bundan muzdariptir.

FARKLI KEPEK TÜRLERİ

Şiddeti değişebilen farklı kepek türleri vardır:

– Kuru kepek: Küçük beyazımsı veya grimsi pullar (ölü hücrelerin birikmesi) saçtan kendiliğinden veya fırçalama sırasında düşer ve giysilere yerleşir. Saç derisi de görünür bir kızarıklık olmaksızın pullarla kaplıdır.

– Yağlı kepek: Alında saç çizgisi boyunca hafif kızarıklıkla birlikte daha büyük, daha kalın ve daha yağlı pullar görülür.

– Pityriasis amiantacea: Bazı daha nadir durumlarda, çok kalın beyaz veya sarımsı pullar saç tellerinin tabanında birikebilir ve bunlar tutamlar halinde birbirine tutunabilir.

Kepek genellikle sabit değildir; arada iyileşme dönemleri de olan nüksetmeler halinde ortaya çıkar.

ZEMİN HAZIRLAYAN FAKTÖRLER

Kepek söz konusu olduğunda, hepimiz eşit değiliz, bazı insanlar buna eğilimlidir ve sık sık kepek sorunu yaşar, bazı kişilerde ise asla kepek oluşmaz. Bununla birlikte, bazı faktörler kepeğin ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir:

– Kış ve yağışlı hava.

– Stres ve yoğun duygular.

– Yorgunluk ve aşırı efor.

– Kirlilik.

– Sert saç ürünlerinin kullanımı.

KEPEK ÖNLEYİCİ BAKIMLAR

Günümüzde kepeğe karşı oldukça etkili yaklaşımlar mevcuttur. Bunlar, saç derisindeki mantar oluşumunu ortadan kaldırmayı, irritasyonu yatıştırmayı ve cilt hücresi üretimini normale döndürmeyi amaçlayan şampuanlar, losyonlar veya kremler şeklindeki yerel mantar önleyici bakımları içerir.

Bununla birlikte, kalıcı bir çözüm yoktur. Saç deriniz sık sık kepeğe maruz kalıyorsa, tekrarlamaları azaltmak ve saç derinizi temiz tutmak için her seferde tekrarlanan kürler ve düzenli lokalize bakım gerekli olacaktır. Durumunuz için en uygun bakıma karar vermesi için cilt uzmanınızla görüşün.

1-P Bruderer. Rev Med Brux 2004 ; 25: A 273-6

2- Lisper D.,  Chosidow o et Grosshans E, Encycl Méd Chir (Elsévier, Paris), Dermatologie, 12-220-A-05, 1997, 6p. (lésions élémentaires de la peau : séméiologie cutanée.. )

3- Perrot JL, Misery L. Encycl Méd Chir (Elsévier, Paris), Dermatologie, 98-827-A-10, 1999, 7p. (Dermatoses liées à MF)

4- GE Pierard ; Réalités thérapeutiques en Dermato-Vénérologie, 2009 Janvier, N°183.