Tırnakları anlamak

Tırnaklarımız %90 oranında sert keratinden oluşur ve deri altında bulunan matrikslerinden devamlı olarak kendilerini yenilerler. Doğaları gereği yavaş uzarlar fakat yaş, matrisin durumu ve genel sağlık durumumuza bağlı olarak uzama hızı değişir.

Tırnağın Yapısı

Tıpkı saçlarımız ve vücut kıllarımız gibi tırnaklar da deri uzantılarıdır;  deri uzantıları, esas olarak keratinden oluşan tüm deriyle ilişkili yapıları tarif eden bir terimdir. Farklı kısımlardan oluşurlar:

• Tırnak plağı yarı saydam, dışbükey şekilli bir şerittir. Birçok sert keratin tabakasından oluşur ve parmak ucunu korur. Genellikle açık pembe renktedir fakat dışardaki sıcaklığa bağlı olarak veya belirli tıbbi durumlar sonucunda beyazımsı, sarımsı veya mavimsi hale gelebilir.

• Lunula tırnağın tabanında, özellikle baş parmaklarda belirgin olan beyazımsı, hilal şeklindeki kısımdır.

• Kütikül tırnağın tabanını az çok kaplayan ve onu koruyan küçük bir deri parçasıdır. Bazen lunulayı örtebilir.

• Tırnak yatağı tırnak plağının üzerine oturduğu ve tutunduğu deri tabakasıdır.

• Serbest kenar tırnağın parmaktan taşan ve tırnak yatağına tutunmayan kısmıdır.

• Kök, deri altında tırnağın tabanında bulunur.

• Kökün altında bulunan matriks tırnağın canlı kısmıdır: yeni hücreler (keratinositler) burada oluşur. Matriks zarar gördüğünde, hasarın derecesine bağlı olarak tırnak geçici veya kalıcı biçimde düzensiz uzar (renk değişikliği, tırnakların üzerinde çıkıntılar, deformasyon).

Tırnağın Uzaması

Tırnak uzaması matriks seviyesinde gerçekleşir: tırnak kendisini tabandan başlayarak serbest kenara kadar kademeli biçimde yeniler. Yeni keratinositler matriks epidermisinin bazal tabakasında sürekli üretilir ve aşamalı olarak yüzeye doğru hareket ederek daha yassı ve daha sert hale gelirler. Yavaş yavaş en eski tırnak hücreleri tırnağın serbest kenarına doğru iterler. Deriden farklı olarak, tırnak kendi ölü hücrelerini kendiliğinden dökmez: ölü hücreler yalnızca tırnaklarımızı kestiğimizde veya törpülediğimizde kaybolur.

Dolayısıyla tırnak uzaması vücut kılları ve saçlar gibi sürekli fakat yavaştır: tırnaklarımız ayda yaklaşık 3 mm uzar. Bir el tırnağının tamamen yenilenmesi için 3-6 ay gerekirken ayak tırnağı için 12-18 ay gerekir.

Bu, sağlıklı bir yetişkin için ortalama hızdır. Çocuklarda tırnak uzaması biraz daha hızlıdır ancak tırnaklar daha yumuşak ve daha kırılgandır. Yaşlılarda ise tırnak uzaması yavaşlar ve tırnaklar mat, kuru ve kırılgan hale gelir.