Postpartum haaruitval is een veelvoorkomende vorm van reactieve alopecia die ongeveer 50% van de jonge moeders treft (1). Ze treedt meestal op tussen twee en drie maanden na de bevalling en wordt veroorzaakt door een grote hormonale schommeling. Tijdens de zwangerschap verlengen oestrogenen de anagene fase van de haargroeicyclus: het haar blijft in de groeifase, het ziet er voller uit en de haaruitval vertraagt. Na de bevalling veroorzaakt de hormonale daling (hormoonval na de bevalling) een plotselinge overgang naar de telogene fase, die overeenkomt met de “haaruitvalfase” en meestal twee tot drie maanden na de bevalling optreedt. Dit diffuse haarverlies over de hele hoofdhuid, hoewel tijdelijk, kan verontrustend zijn (2).
Begrijpen wat postpartum haaruitval is
Postpartum haaruitval, ook wel bekend als acute telogene effluvium, wordt voornamelijk veroorzaakt door de plotselinge daling van oestrogenen na de bevalling.
Het is een natuurlijk verschijnsel dat verband houdt met de haargroeicyclus:
Buiten de zwangerschap bevindt ongeveer 85% van het haar zich in de groeifase (anageen) en 15% in de uitvalfase (telogeen). Tijdens de zwangerschap verlengt de toename van oestrogenen de anagene fase: het haar valt minder uit, en lijkt voller en glanzender.
Na de bevalling veroorzaakt de hormonale daling een plotselinge overgang van een groot deel van het haar naar de telogene fase (soms tot wel 50% van het haar), wat leidt tot een diffuus en vaak indrukwekkend haarverlies twee tot drie maanden na de geboorte.
Dit fenomeen is, hoewel opvallend, tijdelijk. De haargroei start geleidelijk opnieuw en het evenwicht van de haargroeicyclus herstelt zich binnen enkele maanden (3).
Haaruitval kan verergerd worden door andere factoren zoals vermoeidheid, stress, voedingsdeficiënties of zelfs borstvoeding. Hoewel borstvoeding zorgt voor een stabieler hormonaal niveau, voorkomt het haarverlies niet. De oorzaak is de hormonale daling, die – hoewel minder uitgesproken bij borstvoeding – toch optreedt en bij sommige vrouwen zelfs sterker kan zijn wanneer de telogene fase op natuurlijke wijze hervat wordt.
Voor sommige jonge moeders kan dit fenomeen plotseling en indrukwekkend lijken. Het is doorgaans omkeerbaar en de haargroei hervat wanneer de groeicyclus van het haar zich herstelt. Als er echter sprake is van mineralentekorten of hormonale disbalansen, kan het haarverlies langer aanhouden en de haarfollikels verzwakken (2).
Verergerende factoren van postpartum alopecia
Naast de hormonale daling kunnen meerdere factoren de postpartum haaruitval verergeren (2):
-
Vermoeidheid en stress: Slaapgebrek en veranderingen in het levensritme kunnen haaruitval verergeren.
-
Voedingsdeficiënties: Een voeding die arm is aan ijzer, zink, vitamine D en B-vitamines verzwakt de haarstructuur.
-
Snelle gewichtsafname: Een te streng dieet na de zwangerschap kan het haar essentiële voedingsstoffen ontnemen die nodig zijn voor de groei.
-
Borstvoeding: Hoewel borstvoeding het haarverlies kan vertragen, verhoogt het ook de behoefte aan voedingsstoffen. Een evenwichtig dieet is essentieel om de impact op het haar te beperken.
Hoelang duurt haaruitval na de bevalling?
Wanneer stopt haaruitval in de postpartumperiode?
Dat is een vraag die veel jonge moeders zich stellen! Goed nieuws: deze vorm van alopecia is tijdelijk. In de meeste gevallen duurt de uitvalfase ongeveer zes maanden, met een terugkeer naar normaal tussen 9 en 15 maanden (4). Als de postpartum haaruitval in verband met borstvoeding minder abrupt is, kan ze daarentegen langer aanhouden.
Als het haarverlies langer dan zes maanden aanhoudt, is het raadzaam om een dermatoloog te raadplegen om andere onderliggende oorzaken uit te sluiten (aanhoudende tekorten, schildklierproblemen, enz.).
Oplossingen om postpartum haaruitval te voorkomen en behandelen
Hoewel postpartum haaruitval een natuurlijk proces is, kun je de impact ervan beperken en de hergroei versnellen met een aangepaste aanpak.
Hier zijn enkele tips om goed voor je haar te zorgen:
-
1. Optimaliseer je voeding: Een voedingspatroon rijk aan ijzer, vitamine D, omega-3 en zink bevordert een gezonde haargroei. Bij tekorten kunnen voedingssupplementen zoals het CYSTIPHANE-gamma de haarvitaliteit ondersteunen. Eén van de essentiële nutriënten is cystine, een zwavelhoudend aminozuur dat een belangrijk bestanddeel vormt van keratine. Studies tonen aan dat hoge doses cystine de groeisnelheid van de haarfollikels en de dikte van de haarvezel aanzienlijk verhogen.
-
2. Kies voor een aangepaste haarverzorgingsroutine: Gebruik milde shampoos en versterkende lotions, zoals de CYSTIPHANE anti-haaruitval shampoo, om het haar voller te maken en te beschermen tegen breuk en uitval. Masseer regelmatig de hoofdhuid om de bloedcirculatie te stimuleren en de toevoer van voedingsstoffen naar de haarfollikels te optimaliseren.
-
3. Beheer stress en bevorder rust: Kwalitatieve slaap en ontspanningstechnieken (zoals yoga en meditatie) helpen om de hormonen in balans te houden. Bij hevige stress kunnen adaptogene planten zoals rhodiola of ashwagandha nuttig zijn.
FAQ
"Zijn er manieren om haaruitval te voorkomen vóór, tijdens en na de zwangerschap?"
Een voeding rijk aan mineralen en vitaminen, voldoende hydratatie en voldoende rust helpen al om postpartum haaruitval te beperken. Ook is regelmatige medische opvolging aangeraden. Hoofdhuidmassage, die de bloedcirculatie stimuleert en de haargroei bevordert, kan worden toegevoegd aan een haarverzorgingsroutine verrijkt met cystine. Het idee? Zachte, cirkelvormige bewegingen maken zonder te wrijven, met plantaardige oliën zoals ricinusolie gecombineerd met anti-haaruitval etherische oliën (zoals Atlasceder, echte lavendel of rozemarijn) – mits ze veilig zijn tijdens borstvoeding.
"Wanneer starten met een vitaminekuur voor haargroei?"
Het is het beste om kort na de bevalling te starten met een vitamine- en mineralenkuur, na medisch advies. Veel vrouwen merken namelijk haaruitval 3 maanden na de bevalling. Een kuur van één tot drie maanden is meestal voldoende. Je kunt ook enkele maanden wachten om zeker te zijn dat het om postpartum alopecia gaat – die tijdelijk is – of een bloedonderzoek laten uitvoeren voor een gerichte aanpak bij eventuele tekorten.
"Wat kan ik doen als het haarverlies aanhoudt?"
Als het haarverlies langer dan zes maanden aanhoudt, raadpleeg dan een dermatoloog om mogelijke tekorten of hormonale stoornissen uit te sluiten. Een bloedonderzoek kan helpen om je specifieke behoeften te identificeren.
Bronnen
(1) Grover C, Khurana A. Telogen effluvium. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2013 Sep-Oct;79(5):591-603. doi: 10.4103/0378-6323.116731. PMID: 23974577.
(2) Asghar F, Shamim N, Farooque U, Sheikh H, Aqeel R. Telogen Effluvium: A Review of the Literature. Cureus. 2020 May 27;12(5):e8320. doi: 10.7759/cureus.8320. PMID: 32607303; PMCID: PMC7320655.
(3) Gizlenti S, Ekmekci TR. The changes in the hair cycle during gestation and the post-partum period. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2014 Jul;28(7):878-81. doi: 10.1111/jdv.12188. Epub 2013 May 20. PMID: 23682615.
(4) Anzelc MJ, Bechtel MA. Considerations for cutaneous physiologic changes of pregnancy that fail to resolve postpartum. Int J Dermatol. 2023 Feb;62(2):190-196. doi: 10.1111/ijd.16105. Epub 2022 Feb 7. PMID: 35132624.