Η τριχόπτωση μετά τον τοκετό είναι μια συχνή αντιδραστική αλωπεκία που επηρεάζει περίπου το 50% των νέων μητέρων (1). Εμφανίζεται συνήθως δύο έως τρεις μήνες μετά τον τοκετό, λόγω μιας σημαντικής ορμονικής αναστάτωσης. Κατά την εγκυμοσύνη, τα οιστρογόνα παρατείνουν τη φάση αναγένεσης του κύκλου της τρίχας: τα μαλλιά βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης, η κόμη φαίνεται πιο λαμπερή και η απώλεια μειώνεται. Μετά τον τοκετό, η ορμονική αποστέρηση (πτώση ορμονών μετά τον τοκετό) προκαλεί ξαφνική είσοδο στη φάση τελογένεσης — τη φάση της “τριχόπτωσης” — η οποία εμφανίζεται συνήθως δύο έως τρεις μήνες μετά τη γέννα. Αυτή η διάχυτη απώλεια μαλλιών σε όλο το τριχωτό της κεφαλής, αν και προσωρινή, μπορεί να είναι πολύ έντονη και ανησυχητική (2).
Κατανόηση της τριχόπτωσης μετά τον τοκετό
Η τριχόπτωση μετά τον τοκετό, γνωστή και ως μεταγεννητική τελογενής τριχόρροια, οφείλεται κυρίως στη ξαφνική μείωση των οιστρογόνων μετά τον τοκετό.
Πρόκειται για ένα φυσιολογικό φαινόμενο που σχετίζεται με τον κύκλο ζωής της τρίχας:
Εκτός εγκυμοσύνης, περίπου το 85% των τριχών βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης (αναγενής φάση) και το 15% σε φάση πτώσης (τελογενής φάση). Κατά την εγκυμοσύνη, η αύξηση των οιστρογόνων παρατείνει τη φάση ανάπτυξης: η τριχόπτωση μειώνεται και τα μαλλιά δείχνουν πιο πυκνά και λαμπερά.
Μετά τον τοκετό, η απότομη αλλαγή στα επίπεδα των ορμονών προκαλεί ξαφνική μετάβαση μεγάλου ποσοστού τριχών στην τελογενή φάση (έως και το 50% των μαλλιών), με αποτέλεσμα μια διάχυτη και συχνά έντονη απώλεια μαλλιών δύο έως τρεις μήνες μετά τη γέννα.
Αυτό το φαινόμενο, παρότι εντυπωσιακό, είναι προσωρινό. Η επανέκφυση ξεκινά σταδιακά και η ισορροπία του κύκλου των μαλλιών αποκαθίσταται μέσα σε λίγους μήνες (3).
Η τριχόπτωση μπορεί να επιδεινωθεί από επιπλέον παράγοντες, όπως η κόπωση, το άγχος, οι διατροφικές ελλείψεις ή ακόμα και ο θηλασμός. Αν και ο θηλασμός συμβάλλει στη διατήρηση πιο σταθερών ορμονικών επιπέδων, δεν αποτρέπει την απώλεια μαλλιών. Ο κύριος λόγος είναι η ορμονική μείωση, η οποία, αν και πιο ήπια κατά τον θηλασμό, εξακολουθεί να συμβαίνει και σε ορισμένες γυναίκες μπορεί να είναι πιο έντονη, όταν ξεκινά φυσικά η τελογενής φάση.
Για ορισμένες νέες μητέρες, αυτό το φαινόμενο μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά και να είναι εντυπωσιακό. Είναι συνήθως αναστρέψιμο και η επανέκφυση ξεκινά με την επαναφορά του κύκλου ανάπτυξης της τρίχας. Ωστόσο, εάν υπάρχουν ανεπάρκειες σε μέταλλα ή ορμονικές διαταραχές, η τριχόπτωση μπορεί να παραταθεί και να αποδυναμώσει τους θύλακες των τριχών (2).
Παράγοντες που επιδεινώνουν την αλωπεκία μετά τον τοκετό
Εκτός από την ορμονική μείωση, πολλοί παράγοντες μπορούν να επιδεινώσουν την τριχόπτωση μετά τον τοκετό (2):
-
Κόπωση και άγχος: Η έλλειψη ύπνου και οι αλλαγές στον ρυθμό ζωής μπορούν να εντείνουν την τριχόπτωση.
-
Διατροφικές ελλείψεις: Μια διατροφή φτωχή σε σίδηρο, ψευδάργυρο, βιταμίνη D και βιταμίνες του συμπλέγματος Β αποδυναμώνει τη δομή της τρίχας.
-
Γρήγορη απώλεια βάρους: Μια υπερβολικά περιοριστική διατροφή μετά την εγκυμοσύνη μπορεί να στερήσει τα μαλλιά από τα βασικά θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή τους.
-
Θηλασμός: Αν και ο θηλασμός μπορεί να καθυστερήσει την τριχόπτωση, αυξάνει επίσης τις ανάγκες του οργανισμού σε θρεπτικά συστατικά. Μια ισορροπημένη διατροφή είναι απαραίτητη για να περιοριστεί η επίδραση στα μαλλιά.
Πόσο διαρκεί η τριχόπτωση μετά τον τοκετό;
Πότε σταματά η τριχόπτωση μετά τον τοκετό;
Είναι μια ερώτηση που κάνουν συχνά οι νέες μαμάδες! Η καλή είδηση είναι ότι αυτή η μορφή αλωπεκίας είναι προσωρινή. Συνήθως, η φάση της τριχόπτωσης διαρκεί περίπου έξι μήνες, με επαναφορά στο φυσιολογικό μέσα σε 9 έως 15 μήνες (4). Ωστόσο, αν η τριχόπτωση μετά τον τοκετό σχετίζεται με τον θηλασμό, μπορεί να είναι πιο ήπια αλλά και πιο παρατεταμένη.
Εάν η απώλεια μαλλιών συνεχίζεται πέραν των έξι μηνών, συνιστάται επίσκεψη σε δερματολόγο για να αποκλειστούν άλλες υποκείμενες αιτίες (επίμονες ελλείψεις, διαταραχές του θυρεοειδούς κ.λπ.).
Λύσεις για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της τριχόπτωσης μετά τον τοκετό
Αν και η τριχόπτωση μετά τον τοκετό είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο, είναι δυνατόν να μειωθεί η έντασή της και να επιταχυνθεί η επανέκφυση με την κατάλληλη φροντίδα.
Δείτε μερικές συμβουλές για να φροντίσετε τα μαλλιά σας:
-
1. Βελτιστοποιήστε τη διατροφή σας: Μια διατροφή πλούσια σε σίδηρο, βιταμίνη D, ωμέγα-3 και ψευδάργυρο προάγει την υγιή επανέκφυση των μαλλιών. Σε περίπτωση ελλείψεων, τα διατροφικά συμπληρώματα όπως η σειρά CYSTIPHANE μπορούν να ενισχύσουν τη ζωτικότητα της τρίχας. Μεταξύ των βασικών θρεπτικών συστατικών, η κυστίνη —ένα θειούχο αμινοξύ— αποτελεί βασικό συστατικό της κερατίνης. Μελέτες έχουν δείξει ότι υψηλές δόσεις κυστίνης αυξάνουν σημαντικά την ταχύτητα ανάπτυξης των θύλακων και τη διάμετρο της τρίχας.
-
2. Υιοθετήστε μια κατάλληλη ρουτίνα περιποίησης μαλλιών: Χρησιμοποιήστε ήπια σαμπουάν και ενισχυτικές λοσιόν, όπως το σαμπουάν κατά της τριχόπτωσης CYSTIPHANE, για να πυκνώσετε την τρίχα και να την προστατέψετε από το σπάσιμο και την απώλεια. Κάντε τακτικά μασάζ στο τριχωτό της κεφαλής για να ενεργοποιήσετε την κυκλοφορία του αίματος και να ενισχύσετε την παροχή θρεπτικών συστατικών στους θύλακες των τριχών.
-
3. Διαχειριστείτε το άγχος και ενισχύστε την ξεκούραση: Ένας ποιοτικός ύπνος και τεχνικές χαλάρωσης (όπως η γιόγκα ή ο διαλογισμός) βοηθούν στη ρύθμιση των ορμονών. Σε περιπτώσεις έντονου στρες, προσαρμογόνα φυτά όπως η ροδιόλα ή η ασβαγκάντα μπορεί να είναι ωφέλιμα.
Συχνές Ερωτήσεις (FAQ)
«Υπάρχουν τρόποι πρόληψης πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη;»
Μια διατροφή πλούσια σε μέταλλα και βιταμίνες, καλή ενυδάτωση και επαρκής ξεκούραση βοηθούν σημαντικά στον περιορισμό της τριχόπτωσης μετά τον τοκετό. Επίσης, συνιστάται τακτική ιατρική παρακολούθηση. Το μασάζ στο τριχωτό της κεφαλής, που διεγείρει την κυκλοφορία του αίματος και ενισχύει την ανάπτυξη, μπορεί να ενταχθεί σε μια ρουτίνα περιποίησης εμπλουτισμένη με κυστίνη. Η ιδανική τεχνική; Απαλές, κυκλικές κινήσεις χωρίς τρίψιμο, με χρήση φυτικών ελαίων όπως καστορέλαιο σε συνδυασμό με αιθέρια έλαια κατά της τριχόπτωσης (κέδρος του Άτλαντα, λεβάντα, δενδρολίβανο) — πάντοτε με προσοχή στη συμβατότητα με τον θηλασμό.
«Πότε να ξεκινήσω μια αγωγή με βιταμίνες για την επανέκφυση των μαλλιών;»
Το ιδανικό είναι να ξεκινήσει μια αγωγή με βιταμίνες και μέταλλα τις πρώτες ημέρες μετά τον τοκετό, κατόπιν ιατρικής συμβουλής. Πολλές γυναίκες παρατηρούν τριχόπτωση 3 μήνες μετά τον τοκετό. Μια θεραπεία διάρκειας ενός έως τριών μηνών είναι συνήθως επαρκής. Εναλλακτικά, μπορεί κανείς να περιμένει μερικούς μήνες για να επιβεβαιώσει ότι πρόκειται για μεταγεννητική αλωπεκία, η οποία είναι προσωρινή, ή να κάνει αιματολογικές εξετάσεις για μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση σε περίπτωση διαπιστωμένων ελλείψεων.
«Τι μπορώ να κάνω αν η τριχόπτωση επιμένει;»
Αν η τριχόπτωση διαρκεί πάνω από έξι μήνες, συμβουλευτείτε έναν δερματολόγο για να αποκλείσετε πιθανές ελλείψεις ή ορμονικές διαταραχές. Μια αιματολογική εξέταση μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των εξατομικευμένων αναγκών σας.
Βιβλιογραφία
(1) Grover C, Khurana A. Telogen effluvium. Indian J Dermatol Venereol Leprol. 2013 Sep-Oct;79(5):591-603. doi: 10.4103/0378-6323.116731. PMID: 23974577.
(2) Asghar F, Shamim N, Farooque U, Sheikh H, Aqeel R. Telogen Effluvium: A Review of the Literature. Cureus. 2020 May 27;12(5):e8320. doi: 10.7759/cureus.8320. PMID: 32607303; PMCID: PMC7320655.
(3) Gizlenti S, Ekmekci TR. The changes in the hair cycle during gestation and the post-partum period. J Eur Acad Dermatol Venereol. 2014 Jul;28(7):878-81. doi: 10.1111/jdv.12188. Epub 2013 May 20. PMID: 23682615.
(4) Anzelc MJ, Bechtel MA. Considerations for cutaneous physiologic changes of pregnancy that fail to resolve postpartum. Int J Dermatol. 2023 Feb;62(2):190-196. doi: 10.1111/ijd.16105. Epub 2022 Feb 7. PMID: 35132624.